تست های درس ادبیات اختصاصی علوم انسانی در سالهای اخیر، هرچه بیشتر به سمت مفهومی شدن پیش میروند، از حالت حفظی سابق خارج میشوند.

 برای مثال در کنکور 87، 5 سؤال درس ادبیات اختصاصی در مورد قرابت معنایی بود و در سال 88، 7 سؤال بدین گونه طرح شد و به نظر میرسد طراحان کنکور امسال نیز این روند را ادامه دهند.
 
به این ترتیب، حفظ کردن آرایه ها و واژگان کتاب به تنهایی برای کسب یک نتیجه مطلوب کافی نیستند (البته این مهارتها بسیار بسیار ضروری و حیاتی هستند) بلکه هر داوطلب باید ابیات و عبارات کتاب را حلّاجی کند و مفهوم و مقصود اصلی آن را دریابد. شاید به همین دلیل باشد که برخی از اساتید و متخصصان درس ادبیات اختصاصی میگویند که داوطلبان باید به نوعی «اجتهاد ادبی» دست یابند.

عنی باید بین آنچه که خوانده اند و آنچه که احتمالاً تاکنون نخوانده اند، رابطه مفهومی برقرار کنند. به دست آوردن این توانایی جز با تمرین و تکرار  و کمک گرفتن از دبیران محترم این درس ممکن نیست.

نکته بعدی که دانستن آن در این درس به شما کمک خواهد کرد آن است که، بخش های تاریخ ادبیات جهان، کتاب های تارخ ادبیات ایران و جهان 1 و 2 نسبت به حجم اندکی که دارند، سؤالات قابل توجهی را به خود اختصاص میدهند؛ ولی اکثر داوطلبان از مطالعه این بخش غافل میشوند. به نظر ما داوطلبان عزیز میتوانند با صرف زمانی اندک، به راحتی به 4 تا 5 پرسشی که ا ز این بخش مطرح میشود، پاسخ گویند.
مؤلفین گروه انسانی: حسین خواجه محمودآباد –
سپهر حسن خان پور- ماجده محمدی
روش مطالعه ادبیات اختصاصی درسهای 18 تا 26
کتاب آرایه‌های ادبی:

دروس 18 و 19:
 آرایه جناس، یکی از مهم‌ترین آرایه‌های زبان فارسی است. در این دو درس با جناس و انواع آن آشنا می‌شوید. در میان مثال‌ها و خودآزمایی‌ها به نمونه‌هایی که شامل جناس‌تام هستند بیشتر توجه کنید.
برای یافتن جناس ناقص حرکتی هم باید سعی کنید شعر یا نثر را صحیح بخوانید، در غیر این‌صورت ممکن است به اشتباه بیافتید.
درس 20:
اشتقاق و تکرار، از آرایه‌هایی هستند که معمولاً داوطلبان مشکل چندانی با آن‌ها ندارند. در این درس کافی است فقط به تعریف تصدیردقت کنید.
درس 21: 
مراعات نظیر، پیش از هر آرایه دیگری در شعر و نثر فارسی به کار رفته است. شاید همین دلیل است که این آرایه مورد توجه خاص طراحان تست نیز قرار گرفته است. هر چند یافتن این آرایه در میان کلام عموماً ساده است، ولی گاهی به دقت زیادی نیاز دارد که جز با تمرین و ممارست حاصل نمی‌شود.
آرایه تلمیح، یکی از دشواری‌های ادبیات فارسی است چرا که با معلومات سایر دانش‌ها گره می خورد، برای تمرین بیشتر به شاهد نخست و دوم بخش تلمیح و خود‌آزمایی‌های درس مراجعه کنید.
درس 22: 
تضمین، آرایه‌ای است که به راحتی خود را در کلام نشان می‌‌دهد. فقط توجه کنید که اگر آرایه‌ای از قرآن یا حدیثی در اثنای سخن آورده شود "اقتباس" یا "درج" نیز خوانده می‌شود.

درس 23: 
برای یافتن ایهام و ایهام تناسب لازم است که معانی گوناگون یک واژه را بدانید و این امربرای بیشتر داوطلبان مشکل است، اگر شما هم از این دسته هستید، خوب است بدانید که بیشتر تست‌های مربوط به این آرایه، از مثال‌ها و خود‌آزمایی‌های این درس طرح می‌شوند.

درس 25: 
لف و نشرمرتب، معمولاً به سادگی در کلام مشخص می‌شود ولی گاهی اگر به لف و نشر مشوش توجه نکنید حتی سخن را در نمی‌یابید.
روش مطالعه تاریخ ادبیات درس 7 الی آخر
درس هفتم:
 در این درس 4 شاعر معرفی می‌شوند که داوطلبان معمولاً آن‌ها را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. زندگی نامه، القاب، اشعار و ویژگی‌های شعری شاعران بسیار مهم است و باید آن‌ها را به گونه‌ای بیاموزید که در یادآوری مشکلی نداشته باشید.

درس هشتم: 
زندگی نامه(محل تولد، جریان تغییر مسیر زندگی، سفر‌ها و محل فوت) و آثار ناصر خسرو اهمیت فراوانی دارند. توجه کنید که ناصر خسرو نخستین گوینده‌ای است که شعر را به خدمت مکتب درآورد و اشعار او، توصیفات کم و خردورزی زیادی دارند. صحبت خراسان لقبی بود که خلیفه اسماعیلی به او داد.

دروس نهم و دهم: 
در این دروس شما با 11 کتاب منثور فارسی آشنا می‌شوید که در این میان به نظر می‌رسد ویژگی‌های قابوسنامه و سیاست نامه، تمایز بین تاریخ سیستان و تاریخ بیهقی و تفاوت‌های تفسیر کمبریج و تفسیر سور‌آبادی اهمیت بیشتری داشته باشند.

درس یازدهم: 
در مورد انوری دقت داشته باشید که ابتدا خاوری تخلص می‌کرده و شعر مشهور"نامه‌ی اهل خراسان" که دون مایه‌های اجتماعی دارد متعلق به او است. قطعات انوری، پیشگام ابن یمین بوده است.

درس دوازدهم: 
جمال الدین عبدالرزاق به شیوه سنایی شعر می‌گفته و ترکیب‌بندی وی در ستایش پیامبر، شهرت یافته است. پسرش، کمال الدین اصفهانی، معروف به خلاق المعانی، هم در شعر آوازه‌ای یافت وسرانجام به دست مغولان کشته شد.

دروس سیزدهم وچهاردهم:
 این دو درس شامل توضیحاتی در مورد 17 کتاب منثور فارسی است. مهم‌ترین کتبی که دارای بیشترین نکات کنکوری هستند عبارتند از: اسرار التوحید، سند باد نامه، کشف الاسرار، المعجم، راحة الصدور، کلیله و دمنه و چهار مقاله نظامی عروضی.

درس پانزدهم:
 تعریف و کاربرد رباعی و ادوارد فیتنر جراله، از مهم‌ترین نکات بخش خیام به شمار می‌روند. در مورد سنایی هم به پیشگامی حدیقه‌ی سنایی و تحولی که غزلیات او در غزل فارسی ایجاد کرد توجه کنید.

درس شانزدهم: 
به پنج گنج نظامی توجه کنید. ترتیب سرودن این آثار، موضوعات و تعداد ادبیات هر کدام از نکاتی هستند که باید به خوبی در خاطرمان باشد.

درس هفدهم: 
آثار عطار، به ویژه منطق الطیر و مراحل هفت گانه سلوک که در آن آمده است، بارها در تست‌های مختلف مشاهده شده اند. پس لازم است که آن‌ها را به دقت به خاطر بسپارید. زندگی نامه و آثار مولوی هم شهرت فراوانی دارد و داوطلبان علوم انسانی حتماً با آن آشنایی کامل دارند.

درس هجدهم: 
احتمالاً در سایر کتب ادبیات خود کم و بیش با زندگی سعدی آشنا شده‌اید. در این درس برخی آثار سعدی ذکر شده‌اند که شاید تا به حال با آن‌ها برخود نکرده باشید. این آثار و موضوع غالب هر یک را یاد بگیرید و به تفاوت گلستان و بوستان که در ذیل عنوان دنیای شعر و فکر سعی آمده است توجه کنید.

- در قسمت دوم این کتاب یعنی تاریخ و ادبیات جهان، با مکاتب اصلی هنر آشنا می‌شوید. به طور کلی آثار هنرمندان مشهور هر مکتب و ویژگی این مکاتب مهم‌ترین نکات این قسمت هستند که در سال‌های اخیر مورد توجه طراحان سؤال قرار گرفته است.

منبع :مدرسه نیوز